Δευτέρα 6 Μαΐου 2013

Ηλεκτρονικό Στοίχημα: Η ανάδυση ενός νέου είδους χρηματιστηρίου;


Πολλά έχουν διατυπωθεί για παραποιημένα παιχνίδια τα οποία σκοπίμως προκαθορίζονται έτσι ώστε ολίγοι να επωφελούνται από την απόκτηση σημαντικών χρηματικών κεφαλαίων, εις βάρος βέβαια των απλών φιλάθλων. Και σε αυτή την περίπτωση, ο ηλεκτρονικός ιστός έχει μετατρέψει άρδην τον παραδοσιακό χώρο των αθλητικών στοιχημάτων μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Μέσα σε μόλις μια δεκαετία άλλαξε ο τρόπος που επενδυτές, ακόμη και το αθλητικό κοινό, βλέπουν την αγορά των αθλητικών, ή μη, παιγνίων.  

Μια συνηθισμένη πρακτική των φιλόδοξων επενδυτών στην χρηματιστηριακή αγορά είναι η απόκτηση γρήγορου, σχετικά, κέρδους μέσω των ταχύτατων αυξομειώσεων στις τιμές πώλησης και αγοράς μετοχών. Δίχως να παρεμβαίνουν καθόλου στην παραγωγική διαδικασία των εταιρειών προβαίνουν σε κερδοσκοπικές ενέργειες με σκοπό να εκμεταλλευτούν τις τιμές αγοράς που επικρατούν. Σήμερα πλέον, παράλληλα με την ταχύτατη επέκταση των υπολογιστικών εφαρμογών και την πλήρη αυτοματοποίηση των συναλλαγών, έχει ήδη εδραιωθεί μια νέα αγορά εταιρειών ηλεκτρονικών παιχνιδιών που προσφέρει ένα ευρύ πακέτο υπηρεσιών.

Με ηγέτιδα χώρα στο στοιχηματικό χάρτη της Ευρώπης την Μεγάλη Βρετανία εταιρείες όπως η William Hill, η Bet365, η Betfair και η Ladbrokes κυριαρχούν σε έναν κλάδο που όσο εξελίσσεται τόσο περισσότερο περιορίζεται από τις φορολογικές αρχές κάθε χώρας. Ένα σημαντικό κοινό των κεφαλαιαγορών και της αγοράς ηλεκτρονικών παιγνίων είναι το αχανές, μη ελεγχόμενο περιβάλλον μέσα στο οποίο καθορίζονται ταχύτατα πλέον οι αποδώσεις και οι συναλλαγές. Ιδιαίτερα στο τομέα του διαδικτυακού τζόγου το πλαίσιο λειτουργίας νόμιμων εταιρειών είναι πολύ ασαφές έως και τελείως ανύπαρκτο.



Χαρακτηριστικά στοιχεία δείχνουν ότι την περίοδο 2011-2012 στη Βρετανία τα μικτά έσοδα της βιομηχανίας τζόγου ανήλθαν σε 5.8 δις λίρες, ενώ τα μικτά έσοδα καθορίστηκαν στα 1,7 δις [1]. Φυσικά μεγάλο μερίδιο της πίτας των εσόδων καταλαμβάνουν, εκτός από το στοίχημα (38%), τα παιχνίδια τύπου casino, το bingo και το πόκερ τα οποία προσφέρουν νέες δυνατότητες στο κοινό, μετατρέποντας τον προσωπικό υπολογιστή σε ένα υπερσύγχρονο καζίνο με κάθε είδους αληθινά παιχνίδια (φρουτάκια, blackjack) ή και εικονικά (εικονικά σπορ). Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη διατηρείται σε υψηλά επίπεδα η παρουσία των παραδοσιακών πρακτορείων στοιχημάτων και, σήμερα, επικρατεί η τάση συνύπαρξης παραδοσιακού και διαδικτυακού τζόγου έτσι ώστε να εξυπηρετείται τόσο η παλιά όσο και η πιο σύγχρονη γενιά παικτών.

Πάντως, η καθυστέρηση των εκάστοτε κρατικών αρχών να συνειδητοποιήσουν τη δυναμική και τα κέρδη του ανερχόμενου κλάδου ηλεκτρονικού τζόγου οδήγησε στην καθυστέρηση δημιουργίας ενός νέου φορολογικού πλαισίου νόμου μέσα από το οποίο να λειτουργούν νόμιμα τέτοιου είδους εταιρείες. Στην Ελλάδα μόλις τώρα γίνεται προσπάθεια καθορισμού και ελέγχου μιας άναρχης διαδικτυακής αγοράς παιγνίων η οποία μολονότι θεωρούνταν ουσιαστικά παράνομη, πρακτικά ήταν αποδεκτή από το αθλητικό - στοιχηματικό κοινό. Μέσα σε αυτά τα χρόνια ολιγωρίας, οι αρχές έχασαν μεγάλα κέρδη από φορολογικά έσοδα που μπορούσαν να αποκτήσουν, ενώ ως και στις μέρες μας οι μεγάλες διαφορές, μεταξύ των χωρών, στο πλαίσιο λειτουργίας τέτοιων εταιρειών δίνει περιθώρια ακόμη και στην αποφυγή φορολογίας τους.



Τα κοινά στοιχεία του διαδικτυακού τζόγου και της κεφαλαιαγοράς μετοχών συνεχίζονται, καθώς σε αυτή την περίπτωση το ρόλο των χρηματιστών που δίνουν εμπιστευτικές πληροφορίες έχουν συνδρομητικά sites που αναλύουν ενδελεχώς κάθε match και προτείνουν σημεία. Επιπλέον, η πρακτική του trading και η διάδοση του arbritrage betting προσελκύουν ακόμη περισσότερα άτομα που επιζητούν γρήγορα και σίγουρα κέρδη. Με το γρήγορο, συνεχές ανεβοκατέβασμα των αποδόσεων, όπως και με τις τιμές μετοχών και εμπορευμάτων, εμφανίζονται μεταξύ των εταιρειών μικρές διαφορές οι οποίες επιφέρουν κέρδος. Με τα surebets (σίγουρα πονταρίσματα) ο παίκτης ποντάρει σε κάποια σημεία, έχοντας κέρδος, δίχως να αγωνιά καθόλου για το αποτέλεσμα (πχ site με ανάλυση surebets Rebelbetting) [2].

Όπως και με το χρηματιστήριο, έτσι και με το διαδικτυακό τζόγο, τα μικρά κενά των αγορών δίνουν στιγμιαίες ευκαιρίες κέρδους και όσο πιο γρήγορα γίνουν οι συναλλαγές μεγάλων ποσών τόσο μεγαλύτερο θα είναι το χρηματικό όφελος. Οι μεγαλύτερες ευκαιρίες για surebets, πάντως, υπάρχουν στο live betting το οποίο λόγω της ταχύτητας και της ροής του match επιτρέπει μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ των αποδόσεων, άρα και κάποια κέρδη. Traders και αναλυτές που υπόσχονται σίγουρα κέρδη υπάρχουν και στο στοίχημα, ενώ και σε παιχνίδια τύπου poker και ρουλέτας, σύνθετα μαθητικά, στατιστικά μοντέλα και διαγράμματα διαφημίζονται ως η λύση για σίγουρα λεφτά. 


Οι διαδικτυακές εταιρείες στοιχήματος ολοένα και αυξάνονται

Οι ομοιότητες με το χρηματιστήριο και γενικότερα με την καπιταλιστική δομή της οικονομίας είναι πάμπολλες, με την αγορά να καθορίζεται και να καθορίζει τιμές και να υπάρχει αλληλεπίδραση ζήτησης και επιπέδου τιμών. Όσο περνάει ο καιρός, ολοένα και πιο σύνθετες, φιλόδοξες υπηρεσίες εμφανίζονται, καθώς το κοινό που "επενδύει" διαδικτυακά είναι ιδιαίτερα αυστηρό, επιλεκτικό και απαιτητικό. Εκτός από τη Μεγάλη Βρετανία, όπου υπάρχει μια σχετική ελευθερία ανταγωνισμού των εταιρειών, ο κλάδος του διαδικτυακού τζόγου κυριαρχείται από μονοπώλια και ολιγοπώλια (όπως επιδιώκεται και στην Ελλάδα), καθώς ο τζόγος εγείρει ηθικά ζητήματα σχετικά με την προστασία ανηλίκων και προβάλλονται εμπόδια στην πλήρη ή και μερική απελευθέρωση της αγοράς. 

Παρόλα αυτά, συστηματικός έλεγχος δεν πραγματοποιείται και τα φορολογικά έσοδα από αυτές τις εταιρείες είναι αμελητέα σχετικά με το τζίρο τους, καθώς, φαινομενικά, οι έδρες του είναι φορολογικοί παράδεισοι (νησιά της Καραϊβικής, Μάλτα) και ευνοούνται από το καθεστώς αυτό. Πολλάκις έχει κατηγορηθεί το διαδικτυακό στοίχημα ότι λειτουργεί ως "πλυντήριο ξεπλύματος μαύρου χρήματος", χωρίς την ύπαρξη ελέγχων. Ιδιαίτερα οι αγορές της Ασίας (Σιγκαπούρη, Ινδονησία) όπου διακινούνται τεράστια κεφάλαια δεν διαθέτουν σχεδόν κανένα είδους έλεγχο, καθώς παράνομες εταιρείες ανοιγοκλείνουν συνεχώς, με το καθεστώς να ανέχεται τέτοιες πρακτικές και να αρνείται να προβεί σε ενέργειες πάταξης του υπερδιογκωμένου παράνομου παραδοσιακού, κυρίως κι όχι ηλεκτρονικού, τζόγου. 


Όσο αφορά την Ελλάδα, παρά το μικρός της μέγεθος, παίζει σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αγορά διαδικτυακών κι όχι μόνο παιγνίων, καθώς, όπως υπολογίζεται, τα μεικτά έσοδα του τζόγου στην Ελλάδα ανέρχονται γύρω 1,8 δις, δηλαδή 0,9 % του ΑΕΠ της χώρας. Στην Κύπρο τα μεικτά έσοδα του τζόγου αντιστοιχούν, ακόμη περισσότερο, στο 1,5 % του ΑΕΠ. Βέβαια υπάρχουν τάσεις για μείωση του τζίρου τα επόμενα χρόνια, λόγω του μονοπωλιακού μοντέλου που προωθείται με πρωταγωνιστή τον ΟΠΑΠ. Η καμπή αυτή, ωστόσο, αναμένεται να ξεπεραστεί την επόμενη περίοδο ως και τα 3 δις ευρώ, χωρίς όμως να είναι ασφαλείς οι προβλέψεις σε έναν άστατο, από νομικής πλευράς, διαρκώς μεταβαλλόμενο κλάδο.

Εν κατακλείδι, ο χώρος του online gambling έχει εισβάλλει στη οικονομική ζωή, πολλές εταιρείες έχουν μπει στο χρηματιστήριο του Λονδίνου (Bet365, Bwin, Ladbrokes, Sportingbet), ενώ δημιουργούν συγχρόνως μια νέου είδους κεφαλαιαγοράς που μολονότι στηρίζεται σε αθλητικά γεγονότα είναι κάπως αποκομμένη από αυτά. Μπορεί οι αγγλικές εταιρείες, για παράδειγμα, να απασχολούν 9000 υπαλλήλους περίπου, όμως η σημασία τους είναι μεγαλύτερη και αλλάζει συνεχώς. Τα ανταλλακτήρια στοιχήματος (betting exchanges όπως η Betfair) μαζί με τις υπόλοιπες διαδικτυακές επιχειρήσεις προσελκύουν το νεανικό δυναμικό κοινό, χωρίς να εκτοπίζουν τελείως τα παραδοσιακά πρακτορεία.



Δυστυχώς, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κεφαλαιαγορές και ο τραπεζικός τομέας (ανυπαρξία ελέγχων, άναρχες δομές) μεταφέρονται και στο διαδικτυακό τζόγο σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Οι μονοπωλιακές ενέργειες που επιβάλλονται στην Ελλάδα θα πρέπει να στοχεύουν στη διαφάνεια, στην πάταξη του φαινομένου ξεπλύματος μαύρου χρήματος, έχοντας ως πρωταρχική προτεραιότητα τόσο την προστασία των ανηλίκων από το τζόγο όσο και τη τήρηση κάποιων ανώτατων ορίων ποσών που θα επιτρέπονται να παίζονται. Υπάρχει δυνατότητα έτσι ώστε τέτοιες εταιρείες να είναι οικονομικά διαφανείς, εύρωστες, δίχως να αποφεύγουν τη φορολογία, και μέσω των διαφημίσεων που προσφέρουν, ως επί το πλείστον, στα αθλητικά σωματεία να βελτιώνεται οικονομικά, στο σύνολό του, ο αθλητισμός της χώρας, καθώς και άλλες οικονομικές δραστηριότητες.




*Το άρθρο αυτό αποτελεί μέρος φοιτητικής εργασίας και απαγορεύεται να αντιγραφεί, να αναδημοσιευτεί δίχως να αναφέρεται ρητά η πηγή του! 
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου, όπως και ολόκληρου του περιεχομένου του blog cosmoistorika, δίχως αναφορά του blog ή την γραπτή έγκριση των διαχειριστών του ιστολογίου*



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου