Φυλετικές κοινωνίες απόκοσμες για τα δυτικά πρότυπα, μυστηριώδεις θρύλοι και ιστορίες, καθώς και φυσικά τοπία ανυπέρβλητης ομορφιάς συνθέτουν το σκηνικό μιας χώρας που όμοιά της δεν συναντάς στο σύγχρονο κόσμο! Η Παπούα Νέα Γουινέα μπορεί να ατενίζει τον απέραντο Ειρηνικό Ωκεανό, όμως η έντονη πολιτιστική κληρονομιά της την καθιστά έναν πολύ ιδιαίτερο προορισμό, διαφορετικό από τα υπόλοιπα, γειτονικά νησιωτικά συμπλέγματα.
Η φυσική ομορφιά της Παπούας χρήζει ιδιαίτερης μνείας, καθώς η άφθονη βλάστηση και τα απέραντα δάση στον δύσβατο ορεινό όγκο της συνδυάζονται άψογα με τα υπέροχα νησιά και τις παράκτιες περιοχές. Υψίπεδα, πεδιάδες, ποτάμια, ηφαίστεια εκπληκτική βιοποικιλότητα, λίγο πολύ, όλα βρίσκονται εδώ! Ο απότομος γεωγραφικός της χαρακτήρας, όμως, καθιστά δύσκολη την εξερεύνηση όλου αυτού του φυσικού κάλλους. Μέσα στην αχανή ζούγκλα του νησιού χάνονται πολλές σιβυλλικές φυλές που αρχίζουν, σε μικρή κλίμακα, να προκαλούν το ενδιαφέρουν όχι μόνο ανθρωπολόγων ερευνητών, αλλά και τολμηρών περιηγητών.
Παραδόξως, ο πανάρχαιος φυλετικός τρόπος ζωής επιβιώνει, με κάποιες τροποποιήσεις, ως σήμερα, ενώ η εγκατάσταση στις πόλεις ακόμη περιορίζεται σε σημαντικά χαμηλά ποσοστά του πληθυσμού. Η καθημερινότητα των ανθρώπων μοιάζει αρκετά σαν μια παλινδρόμηση στο παρελθόν εκεί όπου είχαν αξία άλλοι κανόνες και επικρατούσαν άλλοι κοινωνικοί θεσμοί. Οι παραδοσιακές κοινότητες διατηρούνται και οι περισσότεροι αποκτούν τα αναγκαία μέσα επιβίωσης μέσω της λιτής αγροτικής ζωής.
Οι φυλές της χώρας δεν αποτελούν επ' ουδενί μια ενιαία πολιτιστική οντότητα, αλλά ένα απίστευτο κράμα διαφορετικών κουλτούρων που συγκεντρώνεται σε ένα τόσο μικρό χωρικό επίπεδο. Κάθε φυλή ακολουθεί τις δικές του καλλιτεχνικές τάσεις, ενώ, επιπλέον, διαμορφώνει και το δικό της κοινωνικό σύνολο. Οι πολεμικοί χοροί, τα ιδιόρρυθμα, προς εμάς, τραγούδια και οι ευφάνταστες, πολύχρωμες ενδυμασίες υποδηλώνουν ένα μόνο μέρος των αρχαίων φυλετικών παραδόσεων τους. Ο πολιτισμικός πλούτος αποτυπώνεται έκδηλα και στην αναντίρρητη γλωσσική ποικιλία με πάνω από 700 διαφορετικές γλώσσες να σχηματίζουν το ανάγλυφο ενός τόσο μοναδικού κράτους.
Έντονες φήμες ακολουθούν τις φυλές στην Παπούα για τα τελείως ανορθόδοξα τελετουργικά τους, για τις κανιβαλικές διαθέσεις και τη βίαιη συμπεριφορά τους, ακόμη και στις γυναίκες. Είναι γεγονός πως ως ένα βαθμό αποτελούν αληθείς διαπιστώσεις της καθημερινότητας, δεν χρειάζεται, όμως, να μεγαλοποιούμε την γενικότερη κατάσταση αναπαράγοντας καθιερωμένα στερεότυπα. Όντως, ο κανιβαλισμός υπήρχε ως στοιχείο της ζωής των φυλών, ωστόσο, σήμερα υπάρχουν ελάχιστα απομεινάρια τέτοιων συμπεριφορών.
Από την άλλη, περιστατικά όπως η βίαιη σεξουαλική επίθεση κατά γυναικών, καθώς και η πίστη στη μαγεία με αποτέλεσμα να ενοχοποιούνται λανθασμένα, κυρίως, ανυπεράσπιστες γυναίκες είναι τακτικά φαινόμενα. Το βιωτικό και μορφωτικό επίπεδο σε όλη τη χώρα συνεχίζει, κατά βάση, να υστερεί κατά πολύ με τα ασιατικά κράτη και, δυστυχώς, δεισιδαιμονίες και άλογες παραδόσεις διαιωνίζονται συνεχώς.
Ακόμη και οι οικονομικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στην Παπούα έχουν τις ιδιαιτερότητες της, καθώς κοχύλια αποτελούσαν στο παρελθόν νόμισμα και μέσο συναλλαγών, η χρήση των οποίων έχει περιοριστεί όχι, όμως, τελείως. Βέβαια, η πρωτεύουσα Πορτ Μόρεσμπι κινείται σε ρυθμούς εκσυγχρονισμού και πλέον αρκετά έργα υποδομών είτε έχουν δρομολογηθεί είτε έχουν ήδη κατασκευασθεί. Παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον επενδυτών ιδιαίτερα στο τομέα των πλούσιων πόρων της χώρας που αποτελεί το στυλοβάτη της οικονομίας. Έτσι, δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια έντονη οικονομική άνθηση, χωρίς, ωστόσο, εντυπωσιακή βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Η φυσική ομορφιά της Παπούας χρήζει ιδιαίτερης μνείας, καθώς η άφθονη βλάστηση και τα απέραντα δάση στον δύσβατο ορεινό όγκο της συνδυάζονται άψογα με τα υπέροχα νησιά και τις παράκτιες περιοχές. Υψίπεδα, πεδιάδες, ποτάμια, ηφαίστεια εκπληκτική βιοποικιλότητα, λίγο πολύ, όλα βρίσκονται εδώ! Ο απότομος γεωγραφικός της χαρακτήρας, όμως, καθιστά δύσκολη την εξερεύνηση όλου αυτού του φυσικού κάλλους. Μέσα στην αχανή ζούγκλα του νησιού χάνονται πολλές σιβυλλικές φυλές που αρχίζουν, σε μικρή κλίμακα, να προκαλούν το ενδιαφέρουν όχι μόνο ανθρωπολόγων ερευνητών, αλλά και τολμηρών περιηγητών.
Παραδόξως, ο πανάρχαιος φυλετικός τρόπος ζωής επιβιώνει, με κάποιες τροποποιήσεις, ως σήμερα, ενώ η εγκατάσταση στις πόλεις ακόμη περιορίζεται σε σημαντικά χαμηλά ποσοστά του πληθυσμού. Η καθημερινότητα των ανθρώπων μοιάζει αρκετά σαν μια παλινδρόμηση στο παρελθόν εκεί όπου είχαν αξία άλλοι κανόνες και επικρατούσαν άλλοι κοινωνικοί θεσμοί. Οι παραδοσιακές κοινότητες διατηρούνται και οι περισσότεροι αποκτούν τα αναγκαία μέσα επιβίωσης μέσω της λιτής αγροτικής ζωής.
Οι φυλές της χώρας δεν αποτελούν επ' ουδενί μια ενιαία πολιτιστική οντότητα, αλλά ένα απίστευτο κράμα διαφορετικών κουλτούρων που συγκεντρώνεται σε ένα τόσο μικρό χωρικό επίπεδο. Κάθε φυλή ακολουθεί τις δικές του καλλιτεχνικές τάσεις, ενώ, επιπλέον, διαμορφώνει και το δικό της κοινωνικό σύνολο. Οι πολεμικοί χοροί, τα ιδιόρρυθμα, προς εμάς, τραγούδια και οι ευφάνταστες, πολύχρωμες ενδυμασίες υποδηλώνουν ένα μόνο μέρος των αρχαίων φυλετικών παραδόσεων τους. Ο πολιτισμικός πλούτος αποτυπώνεται έκδηλα και στην αναντίρρητη γλωσσική ποικιλία με πάνω από 700 διαφορετικές γλώσσες να σχηματίζουν το ανάγλυφο ενός τόσο μοναδικού κράτους.
Έντονες φήμες ακολουθούν τις φυλές στην Παπούα για τα τελείως ανορθόδοξα τελετουργικά τους, για τις κανιβαλικές διαθέσεις και τη βίαιη συμπεριφορά τους, ακόμη και στις γυναίκες. Είναι γεγονός πως ως ένα βαθμό αποτελούν αληθείς διαπιστώσεις της καθημερινότητας, δεν χρειάζεται, όμως, να μεγαλοποιούμε την γενικότερη κατάσταση αναπαράγοντας καθιερωμένα στερεότυπα. Όντως, ο κανιβαλισμός υπήρχε ως στοιχείο της ζωής των φυλών, ωστόσο, σήμερα υπάρχουν ελάχιστα απομεινάρια τέτοιων συμπεριφορών.
Από την άλλη, περιστατικά όπως η βίαιη σεξουαλική επίθεση κατά γυναικών, καθώς και η πίστη στη μαγεία με αποτέλεσμα να ενοχοποιούνται λανθασμένα, κυρίως, ανυπεράσπιστες γυναίκες είναι τακτικά φαινόμενα. Το βιωτικό και μορφωτικό επίπεδο σε όλη τη χώρα συνεχίζει, κατά βάση, να υστερεί κατά πολύ με τα ασιατικά κράτη και, δυστυχώς, δεισιδαιμονίες και άλογες παραδόσεις διαιωνίζονται συνεχώς.
Πάντως, αποσταθεροποιητικός παράγοντας, αντικείμενο έντονης ανησυχίας για την ομαλότητα της περιοχής είναι η συμβίωση μεταξύ των φυλών, αλλά, γενικώς, η διαχείριση από πλευράς κυβέρνησης των δικαιωμάτων των φυλών. Ζητήματα όπως η εξόρυξη των πλουτοπαραγωγικών κοιτασμάτων του υπεδάφους ανατρέπει το παραδοσιακό - φυλετικό ιδιοκτησιακό καθεστώς γης, το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον και, έτσι, προκαλούνται αναταραχές. Ο εμφύλιος πόλεμος στο Bougainville το 1988 αποτελεί μια αιματηρή σελίδα της ιστορίας της χώρας, απόρροια των αλλαγών που συνέβησαν λόγω της εκμετάλλευσης υπόγειων μεταλλευμάτων.
